Scherpe foto’s maken lijkt misschien vanzelf te gaan, maar dat is vooral te danken aan de slimme techniek in je camera. De autofocus doet in een fractie van een seconde wat je met de hand nauwelijks kunt: haarscherp scherpstellen op precies het juiste punt.
Toch merk je pas echt hoe belangrijk dat systeem is, als het nét even niet goed werkt. Wie weleens een foto heeft gemaakt waarbij het onderwerp nét onscherp was, weet hoe frustrerend dat kan zijn. Daarom is het handig om te begrijpen hoe autofocus werkt en wat de verschillen zijn tussen de moderne systemen.
Wat doet de autofocus precies?
De autofocus, vaak afgekort als AF, bepaalt automatisch waar de scherpte in het beeld moet liggen. De camera gebruikt sensoren om contrast te meten en schuift de lenselementen net zolang tot het onderwerp scherp is. De meeste moderne camera’s gebruiken fasedetectie, een methode die snel en nauwkeurig werkt, zelfs bij weinig licht. Sommige camera’s combineren fasedetectie met contrastdetectie. Daarbij wordt het beeld voortdurend geanalyseerd totdat de scherpte perfect is. Door beide technieken slim te gebruiken, stellen moderne camera’s razendsnel en betrouwbaar scherp ook in situaties waarin het licht of het onderwerp verandert.
Autofocusmodi: welke gebruik je wanneer?
De meeste camera’s bieden drie basisstanden voor autofocus. Welke je kiest, hangt af van wat je wilt vastleggen.
Single Shot (AF-S)
In de AF-S-stand stelt de camera één keer scherp zodra je de ontspanknop half indrukt. De scherpte blijft daarna vaststaan totdat je afdrukt. Ideaal voor rustige onderwerpen zoals landschappen, portretten of stillevens.
Continue Autofocus (AF-C)
Met AF-C blijft de camera scherpstellen zolang je de knop half ingedrukt houdt. Zo blijft je onderwerp scherp, zelfs als het beweegt. Denk aan een fietser, een spelend kind of een vogel in vlucht. Deze stand is favoriet bij sport- en actief fotografen.
Automatische Autofocus (AF-A)
De AF-A-stand kiest automatisch tussen AF-S en AF-C. Handig als je niet zeker weet wat je voor de lens krijgt: een stilstaand onderwerp of juist iets dat beweegt. De camera bepaalt het zelf, al kan hij zich soms vergissen. Veel fotografen kiezen daarom liever handmatig voor AF-C als ze bewegende onderwerpen verwachten.
Autofocuspunten: waar ligt de scherpte?
Op het scherm van je camera zie je kleine vakjes of puntjes: dat zijn de autofocuspunten. Hoe meer punten je camera heeft, hoe nauwkeuriger je kunt bepalen waar de scherpte komt te liggen. Moderne camera’s hebben soms honderden punten verspreid over het hele beeld, waardoor je meer vrijheid hebt in je compositie. Sommige modellen kunnen zelfs gezichten en ogen automatisch herkennen. Dat is vooral handig bij portretfotografie of vloggen, waarbij je wilt dat het gezicht altijd scherp blijft. Een goed voorbeeld is de Sony A6400, een systeemcamera met maar liefst 425 fasedetectiepunten. Deze stelt in slechts 0,02 seconden scherp en volgt gezichten moeiteloos, ideaal voor wie snelheid en precisie belangrijk vindt.
De invloed van het objectief
De lens speelt een grote rol bij hoe snel en nauwkeurig je autofocus werkt. Lenzen met een groot diafragma (zoals f/1.8 of f/2.8) laten meer licht door en kunnen daardoor sneller scherpstellen. Professionele lenzen hebben vaak een sterkere scherpstelmotor, wat merkbaar is bij weinig licht of snelle actie. Er zijn ook lenzen zonder autofocus, vooral bij sommige macrolenzen. Daar is handmatig scherpstellen juist handiger, omdat de scherptediepte extreem klein is.
Autofocus in de praktijk
Gebruik AF-S als je tijd hebt om rustig te kaderen. Schakel over naar AF-C wanneer er beweging in het spel is. Let daarbij ook op je sluitertijd: die bepaalt of je onderwerp scherp blijft of juist bewogen lijkt. Experimenteer met beide instellingen om te ontdekken wat het beste werkt voor jouw stijl. Fotografie draait uiteindelijk niet alleen om techniek, maar om gevoel. Autofocus helpt je dat ene moment vast te leggen zonder je zorgen te maken over scherpte. Of je nu net begint met fotograferen of al jaren met een camera werkt, wie begrijpt hoe autofocus echt werkt, haalt er veel meer uit. En dat verschil zie je terug in je foto’s — scherp, precies op het juiste moment.
